Ondergang CS

20 maart 2023

Het heeft vier wielen, een stuur, is rood, komt uit Italië en begint met de letter F. Het antwoord op deze vraag heeft twee antwoorden. Of een Ferrari of een Fiat.

Niemand zal echter kunnen stellen dat een Fiat Punto hetzelfde is als een Ferrari Testa-rossa. Zo is het nu ook met de bankencrisis die in de weekeindpers uitgebreid wordt geanalyseerd. Ja er zijn overeenkomsten met de situatie in 2008. Maar er zijn ook enorme verschillen met 15 jaar geleden. De overeenkomst, en wellicht de enige, is vertrouwen. Gezien de aandacht in de pers is er weinig vertrouwen. En vertrouwen is nergens te koop. Een financiële instelling waar geen vertrouwen in is kan niet overleven. Niemand wil zijn geld stallen met de mogelijkheid dat de bank omvalt. En omdat men met enkele muisklikken geld kan overboeken is het multipliereffect groot.

Een bank kan dus in enkele uren failliet gaan. Dat was het geval bij Silicon Valley Bank (SVB). De problemen bij Credit Suisse (CS) zijn van geheel andere aard. Simpelweg hebben de  Zwitserse banken niet meer de allure hebben die zij jaren wel hadden. Oorzaak is onder andere het wegvallen van het Zwitserse bankgeheim. Buitenlandse beleggers kunnen nu niet meer hun kapitaal verbergen voor hun eigen belastingautoriteiten. Zwitserse banken konden voor die tijd redelijk kieskeuring zijn wie er klant mocht worden. Men baseerde dat meer op de omvang van het vermogen dan op de achtergrond van de klant. Klanten betaalden hoge vergoedingen op hun Zwitserse rekening. Maar dat was altijd beter dan veel belasting af te moeten dragen. Die hautaine houding is eigenlijk de basis van de problemen bij CS. In de afgelopen jaren is er bijna geen financieel schandaal geweest waar deze bank niet bij betrokken was. Of het ging over Bulgaarse drugshandelaren die men als klant had of het hedgefund Archegos, altijd was CS er wel op een of andere manier bij betrokken. De bank kreeg boete op boete van diverse overheden wereldwijd. Al een jaar geleden verlaagde kredietbureaus als S&P de rating van de bank. Maar dat zorgde toen niet voor paniek. Ook begin maart toen Harris Associates, een van de trouwste aandeelhouders van CS, bekend maakte dat men alle aandelen had verkocht was geen reden voor de paniek die we deze week zagen rondom de bank. Het gegeven dat de Saudi National Bank, een andere aandeelhouder, geen geld meer wilde investeren was dat uiteindelijk wel. De laatste berichten (zondag) zijn dat CS uiteindelijk wordt overgenomen door UBS. En dat op aanwijzing van de Zwitserse autoriteiten. Veel analisten maken zich zorgen over de mogelijkheid dat het wantrouwen alle banken zou raken. Dat lijkt overdreven. Allereest staan alle Europese banken onder streng toezicht van de Europese centrale bank (ECB). Zwitserse banken niet. Daarnaast zijn de reserves bij al die Europese banken groot. Zoals al hier vaker aangegeven zijn de problemen bij SVB relatief klein. De problemen bij CS waren al jarenlang bekend. Dus beleggers waren gewaarschuwd. Als het vertrouwen niet wegvalt is alles weer snel geschiedenis.